کد مطلب:223933 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:122
موضوع کتاب امام
رساله ای كه از نظر خوانندگان عزیز می گذرد بقلم حضرت ابوالحسن امام علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیة و الثناء ششمین رهبر علم و فضیلت آسمانی می باشد.
این كتاب بدرخواست مأمون خلیفه دانشمند عباسی نگارش یافته.
این رساله متضمن روح كلیه كتب آسمانی است - نظام تكوین و تشریع و مبانی آفرینش و سیر تكامل را دربردارد.
اصول عقاید و روش اعمال و طریق رفتار عاقلانه خداپسندانه كه مؤدی بقرب حق و نیل بكمال مطلق می باشد تعلیم فرموده است.
در این كتاب سیر از مبدأ تا معاد و تكامل مادی را از ذره بسیط و جامد تا نیروی كامل معنوی انسانی همه را تدریس فرموده و آموخته است.
نامه ی تاریخی و ارزنده سال 202 هجری كه اكنون 1182 سال از آن می گذرد حائز اهمیت بسیار و نكات و دقایق علمی بی شمار است.
در این رساله فكر انسان را كه خلاصه زندگی و حیات است از میان ذرات اولیه آفرینش تا اوج عالم امكان پرواز داده و فكر را رهبری می كند و مسیر بین مبدأ و معاد را تا آنجا كه قابل ادراك است نشان می دهد.
خواننده و نویسنده این رساله بس نبوغ و عظمت فكری داشته اند اگرچه در مسیر حیات سیاسی قاتل و مقتول و غاصب و مغصوب محسوب شدند و با آنكه سطح فكر و اندیشه آنها قابل قیاس نبود با آنكه یكی مادی و دیگری روحانی صرف بود با آنكه یكی زاده شهوات و سیاست و غضب و دیگری مولود مكتب ربوبی و آسمانی بود - با آنكه تقاضای این نامه خود سیاستی برای معرفی در محافل علمی مجالس سلطنت سالهای امپراطوری اسلام بشمار می رفت.
معذلك اصل نامه بسیار مهم و با اهمیت است و این نامه سرمایه علمی محافل مناظرات سالهای متمادی در بغداد گردید دانشمندان قرون اولیه چندین نام بآن داده اند:
[ صفحه 337]
رساله ی محض الاسلام حاوی اصول و فروع عقاید مسلمین و مایه احتجاجات اول قرن سوم در پایتخت امپراطوری اسلام بود.
نام قواعدالدین مشحون مبادی علمی در اصول و فروع و اخلاق است.
رساله ی رضوی متضمن عقاید و احكام و اخلاق مورد آموزش مكتب اسلام است.
بر اساس همین مبانی بود كه علمای بزرگ بغداد بلكه فقها و حكماء و دانشمندان كشورهای اسلامی مباحثات و مناظرات و مكاتبات و مقالات و مراسلات و مؤلفاتی بجا گذاشتند و احتجاجاتی دامنه دار بر اصل این مبانی استوار نمودند.
این نامه كه اكنون از عمرش 1182 سال می گذرد جامعترین مبانی عقاید حقه مسلمانان و محكمترین پایه فقه اسلام و استوارترین اركان اخلاقی مسلمین است یعنی اگر بحكم عقل بنا شود آئین نامه ای برای تكامل انسانیت و تحكیم مبانی اجتماع و ملیت و روش پروش اخلاقی هر قوم و ملت چنانچه نوشته شود كه فوق آن تصور نگردد باید این آئین نامه را همان شناخت و آخرین دستور و برنامه اسلامی از ائمه ی دین دانست.
اگر بنا شود پانصد آیه احكام قرآن و هزار آیه اخلاقی قرآن و هزار آیه در مبانی عقیده و ایمان را در یك رساله خلاصه نمایند آن رساله این است كه بقلم توانای بزرگترین مرد قرن سوم نگاشته شده است. این سه ركن زندگی كه عقیده و عمل و اخلاق است بر اساس منطق آسمان و انطباق با شرایع و احكام و عالم آفرینش بیان شده است.
اگر می دانی برای رشد فكری بسازیم گمان نمی رود كه از این میدان وسیع تر باشد تا خلاصه و نتیجه ی آفرینش را بر این سه پایه متقن و استوار بنا گذارد و اندیشه را مانند پروانه گرد شمع وجودش بپرواز و سوختن اندازد چنانچه عارف ربانی گوید:
حاصل عمرم سه سخن بیش نیست
خام بدم پخته شدم سوختم
هر خامی باطی این مراحل می تواند پخته گردد و بمبدأ اعلی بازگشت نماید كه منه نخرج و الیه نغید.
من خود او بودم و او من ولی از بهر صلاح
تن خاكی بمیان من و او حایل بود
در این كتاب تفسیر آیاتی كه درباره عالم در نازل شده و بیان حدیث نبوی و اخبار خلقت و طبیعت اولیه و آفرینش عالم و آدم نظام تكامل وجود و انطباق كامل با نظام شریعت تعلیم شده است.
[ صفحه 338]
در این رساله سه اصل مهم كه از اركان اولیه حیات معنویست تدریس و تدریس شده است اصل عقاید - اصل اعمال - اصل اخلاق
قسمت اول - اصول عقاید و توحید فطری و مخلوق است كه انسان كامل باید بدان توجه كافی مبذول دارد.
قسمت دوم - بیان فروع دین و احكام شریعت است كه برنامه تكامل انسانیت است و نیل بحصول مقام رقاء و اعتلاء شامخ انسانیت جز با اجرای این برنامه امكان پذیر نیست.
قسمت سوم - روش اخلاقی پسندیده و كردار و رفتار خوب بشر است كه امام هشتم آنرا تعلیم فرموده و هیچ كس انسان واقعی نیست مگر بمكارم اخلاق كه آنهم جز بعلم و دین دست نمی دهد هر كه این هر سه ندارد مؤمن و مسلمان واقعی نیست و عدمش به ز وجود.
این رساله تا آنجا كه نگارنده اطلاع دارد دو نسخه موجود است یكی را شیخ كلینی محمد بن یعقوب رضوان الله علیه در كافی نقل نموده و دیگر نسخه شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا می باشد آن هر دو بنام محض الاسلام نامیده شده و روایت از فضل شاذان شده كه ما در كتاب زندگانی حضرت امام رضا علیه السلام ضبط كردیم. [1] .
این كتاب بدرخواست مأمون خلیفه دانشمند عباسی نگارش یافته.
این رساله متضمن روح كلیه كتب آسمانی است - نظام تكوین و تشریع و مبانی آفرینش و سیر تكامل را دربردارد.
اصول عقاید و روش اعمال و طریق رفتار عاقلانه خداپسندانه كه مؤدی بقرب حق و نیل بكمال مطلق می باشد تعلیم فرموده است.
در این كتاب سیر از مبدأ تا معاد و تكامل مادی را از ذره بسیط و جامد تا نیروی كامل معنوی انسانی همه را تدریس فرموده و آموخته است.
نامه ی تاریخی و ارزنده سال 202 هجری كه اكنون 1182 سال از آن می گذرد حائز اهمیت بسیار و نكات و دقایق علمی بی شمار است.
در این رساله فكر انسان را كه خلاصه زندگی و حیات است از میان ذرات اولیه آفرینش تا اوج عالم امكان پرواز داده و فكر را رهبری می كند و مسیر بین مبدأ و معاد را تا آنجا كه قابل ادراك است نشان می دهد.
خواننده و نویسنده این رساله بس نبوغ و عظمت فكری داشته اند اگرچه در مسیر حیات سیاسی قاتل و مقتول و غاصب و مغصوب محسوب شدند و با آنكه سطح فكر و اندیشه آنها قابل قیاس نبود با آنكه یكی مادی و دیگری روحانی صرف بود با آنكه یكی زاده شهوات و سیاست و غضب و دیگری مولود مكتب ربوبی و آسمانی بود - با آنكه تقاضای این نامه خود سیاستی برای معرفی در محافل علمی مجالس سلطنت سالهای امپراطوری اسلام بشمار می رفت.
معذلك اصل نامه بسیار مهم و با اهمیت است و این نامه سرمایه علمی محافل مناظرات سالهای متمادی در بغداد گردید دانشمندان قرون اولیه چندین نام بآن داده اند:
[ صفحه 337]
رساله ی محض الاسلام حاوی اصول و فروع عقاید مسلمین و مایه احتجاجات اول قرن سوم در پایتخت امپراطوری اسلام بود.
نام قواعدالدین مشحون مبادی علمی در اصول و فروع و اخلاق است.
رساله ی رضوی متضمن عقاید و احكام و اخلاق مورد آموزش مكتب اسلام است.
بر اساس همین مبانی بود كه علمای بزرگ بغداد بلكه فقها و حكماء و دانشمندان كشورهای اسلامی مباحثات و مناظرات و مكاتبات و مقالات و مراسلات و مؤلفاتی بجا گذاشتند و احتجاجاتی دامنه دار بر اصل این مبانی استوار نمودند.
این نامه كه اكنون از عمرش 1182 سال می گذرد جامعترین مبانی عقاید حقه مسلمانان و محكمترین پایه فقه اسلام و استوارترین اركان اخلاقی مسلمین است یعنی اگر بحكم عقل بنا شود آئین نامه ای برای تكامل انسانیت و تحكیم مبانی اجتماع و ملیت و روش پروش اخلاقی هر قوم و ملت چنانچه نوشته شود كه فوق آن تصور نگردد باید این آئین نامه را همان شناخت و آخرین دستور و برنامه اسلامی از ائمه ی دین دانست.
اگر بنا شود پانصد آیه احكام قرآن و هزار آیه اخلاقی قرآن و هزار آیه در مبانی عقیده و ایمان را در یك رساله خلاصه نمایند آن رساله این است كه بقلم توانای بزرگترین مرد قرن سوم نگاشته شده است. این سه ركن زندگی كه عقیده و عمل و اخلاق است بر اساس منطق آسمان و انطباق با شرایع و احكام و عالم آفرینش بیان شده است.
اگر می دانی برای رشد فكری بسازیم گمان نمی رود كه از این میدان وسیع تر باشد تا خلاصه و نتیجه ی آفرینش را بر این سه پایه متقن و استوار بنا گذارد و اندیشه را مانند پروانه گرد شمع وجودش بپرواز و سوختن اندازد چنانچه عارف ربانی گوید:
حاصل عمرم سه سخن بیش نیست
خام بدم پخته شدم سوختم
هر خامی باطی این مراحل می تواند پخته گردد و بمبدأ اعلی بازگشت نماید كه منه نخرج و الیه نغید.
من خود او بودم و او من ولی از بهر صلاح
تن خاكی بمیان من و او حایل بود
در این كتاب تفسیر آیاتی كه درباره عالم در نازل شده و بیان حدیث نبوی و اخبار خلقت و طبیعت اولیه و آفرینش عالم و آدم نظام تكامل وجود و انطباق كامل با نظام شریعت تعلیم شده است.
[ صفحه 338]
در این رساله سه اصل مهم كه از اركان اولیه حیات معنویست تدریس و تدریس شده است اصل عقاید - اصل اعمال - اصل اخلاق
قسمت اول - اصول عقاید و توحید فطری و مخلوق است كه انسان كامل باید بدان توجه كافی مبذول دارد.
قسمت دوم - بیان فروع دین و احكام شریعت است كه برنامه تكامل انسانیت است و نیل بحصول مقام رقاء و اعتلاء شامخ انسانیت جز با اجرای این برنامه امكان پذیر نیست.
قسمت سوم - روش اخلاقی پسندیده و كردار و رفتار خوب بشر است كه امام هشتم آنرا تعلیم فرموده و هیچ كس انسان واقعی نیست مگر بمكارم اخلاق كه آنهم جز بعلم و دین دست نمی دهد هر كه این هر سه ندارد مؤمن و مسلمان واقعی نیست و عدمش به ز وجود.
این رساله تا آنجا كه نگارنده اطلاع دارد دو نسخه موجود است یكی را شیخ كلینی محمد بن یعقوب رضوان الله علیه در كافی نقل نموده و دیگر نسخه شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا می باشد آن هر دو بنام محض الاسلام نامیده شده و روایت از فضل شاذان شده كه ما در كتاب زندگانی حضرت امام رضا علیه السلام ضبط كردیم. [1] .
[1] كتاب زندگاني امام رضا و تاريخ جغرافيائي مفصل خراسان در نهصد صفحه بسال 1334 طبع و نشر يافته است.